Normy i oznaczenia
Normy i kategorie rękawic roboczych i ochronnych
Rozporządzenie 2016/425 w sprawie środków ochrony indywidualnej dzieli ŚOI na 3 kategorie. Przyporządkowanie produktu do odpowiedniej kategorii jest kluczowe w późniejszym doborze modułów (systemów) oceny zgodności.
Kategorie rękawic
Kategoria I
Rękawice robocze stosowane wyłącznie w przypadku minimalnego ryzyka. Proste modele rękawic, chroniące przed ryzykiem niskiego stopnia - użytkowanie tej kategorii rękawic poprawia głównie komfort pracy. Stosowanie tego typu rękawic nie jest uzależnione od wyników badań w specjalnych jednostkach badawczych w związku z czym testami i wydawaniem certyfikatów mogą zajmować się sami producenci w własnym zakresie. Rękawice z tej kategorii chronią przed powierzchownym uszkodzeniem naskórka, temperaturą nieprzekraczającą 50°C oraz przed środkami chemicznymi o delikatnym działaniu (np. środkami czyszczącymi) lub dłuższym kontakcie z wodą. Do tej grupy należy większość zwykłych rękawic roboczych, rękawice do prac gospodarczych, domowych, w ogrodzie, sprzątania itp. Rękawic z kategorii I nie zaleca się stosować w środowisku przemysłowym. Rękawice należące do kategorii I muszą spełniać wymagania normy EN420.
Kategoria II
Rękawice ochronne stosowane w przypadku średniego ryzyka. Do tej kategorii zaliczane są rękawice używane w sytuacjach o stopniu ryzyka nie klasyfikowanym jako niskie ani bardzo wysokie. Są to głównie rękawice najczęściej rozpowszechnione w różnorakich gałęziach przemysłu i stosowane w większości prac przemysłowych:
- chroniące przed uszkodzeniami mechanicznymi (rękawice do ogólnego użytku),
- chroniące przed chemikaliami,
- rękawice chroniące przed zimnem i ciepłem (do 100°C).
Do rękawic ochronnych kategorii II zaliczamy min rękawice antywibracyjne, rękawice dziane powlekane, rękawice skórzane i wzmacniane skórą, jak też rękawice ocieplane. Rękawice te muszą być poddane niezależnym testom i zatwierdzone przez Jednostkę Notyfikowaną. Tylko zatwierdzone jednostki mogą wydawać znak CE, bez którego rękawice nie mogą być sprzedawane.
Kategoria III
Rękawice ochronne chroniące przed poważnymi urazami i zagrożeniami dla życia. Rękawice należące do tej kategorii sprzętu ochrony osobistej używane są wówczas, gdy istnieje ryzyko wystąpienia poważnego i/lub trwałego uszkodzenia dłoni i ręki lub nieodwracalne szkody na zdrowiu i zagrożenie życia, np. w pracach :
- z przenośną pilarką łańcuchową,
- przy wysokim napięciu,
- z substancjami chemicznymi wysoce agresywnymi,
- z szkodliwymi czynnikami biologicznymi,
- z promieniowaniem jonizującym
- w środowisku o wysokiej temperaturze, którego skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej co najmniej 100 °C
- środowiskiem o niskiej temperaturze, którego skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej – 50 °C lub niższej.
Podział rękawic ochronnych
Uwzględniając rodzaj zagrożenia, rękawice ochronne można podzielić na:
- rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi
o rękawice antyprzecięciowe metalowe i kevlarowe
- rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i biologicznymi
- rękawice chroniące przed wysoką temperaturą
o rękawice spawalnicze
- rękawice chroniące przed niską temperaturą
o rękawice kriogeniczne
- rękawice chroniące przed elektrycznością
o rękawice elektroizolacyjne
o rękawice antystatyczne (ESD)
- rękawice przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem
- rękawice antywibracyjne.
Normy rękawic roboczych i ochronnych
Rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi. Rękawice ochronne spełniające wymagania normy EN388 należą do kategorii II ryzyka i zapewniają ochronę przed co najmniej jednym z następujących zagrożeń: ścieranie, przecięcie, rozdarcie i przekłucie. Rękawice spełniające wymagania tej normy powinny być bezwzględnie stosowane w przypadku ryzyka uszkodzeń mechanicznych, których skutki są poważniejsze niż powierzchniowe. |
Rękawice ochronne – wymagania ogólne. Norma określa podstawowe wymagania w odniesieniu do rękawic ochronnych w zakresie: Piktogramy - znak firmowy producenta i oznaczenie wyrobu. Każda rękawica powinna być oznaczona:
|
|||||||||||||||
Rękawice ochronne chroniące przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi. Część 1. Rękawice oraz ochrony ramion z plecionki pierścieni metalowych. Rękawice zapewniaja największą ochronę przed ciężkimi urazami mechanicznymi, które mogą wystąpić w wyniku kontaktu z ostrymi nożami. Rękawice z plecionki pierścieni metalowych to rękawice pięciopalcowe, przeznaczone do stosowania na jedną rękę, tj. na tę, która nie trzyma noża podczas wykonywania czynności zawodowych. Część 2: Rękawice i ochrony ramion wykonane z materiałów innych niż plecionka pierścieni. Wymagania dotyczące projektowania, odporności na przecięcie, odporności na przekłucie i właściwości ergonomicznych odpornych na przecięcie rękawic, ochron ramion i rękawów ochronnych, wykonanych z materiałów innych niż plecionka pierścieni, sztywne metale i tworzywa sztuczne oraz zapewniających mniejszą ochronę przed przecięciem i ukłuciem niż wyroby wymienione w pierwszej części tej normy. Dotyczą one ochron przeznaczonych tylko do pracy, w której nóż jest zakończony ostro lub jest używany tylko do cięcia w miejscach odległych od ręki i ramienia |
Rękawice ochronne chroniące przed przecięciem piłą łańcuchową. Norma należy do norm dotyczących środków ochrony indywidualnej, przeznaczonych do ochrony przed zagrożeniami występującymi w trakcie użytkowania ręcznych pilarek łańcuchowych. Rękawice, które mają na celu ochronę przed przecięciem pilarką łańcuchową są w przeważającej części wykonane z układu materiałów zawierających skóry, tkaniny oraz materiały powlekane. Najistotniejszym elementem konstrukcyjnym jest wkład stosowany w części grzbietowej pod materiałem zewnętrznym, zapewniający ochronę przed przecięciem. Wkład ten wykonywany jest z układu materiałów o wysokiej odporności na przecięcia. Zabezpieczenie przed przecięciem realizowane jest poprzez: Spowodowanie ślizgania się łańcucha po materiale i w ten sposób niedopuszczenie do przecięcia tego materiału, Wciąganie włókien w koło napędowe przez ogniwa tnące łańcucha i blokowanie w ten sposób ruchu łańcucha, Hamowanie łańcucha na skutek absorbowania przez włókna energii ruchu obrotowego, co skutkuje zmniejszeniem prędkości łańcucha. UWAGA: Żadne środki ochrony nie mogą zapewnić 100% ochrony przed przecięciem spowodowanym przez ręczną pilarkę łańcuchową. Niemniej jednak doświadczenia wykazały, że można wyprodukować środki ochrony, które zapewniają pewien stopień ochrony.
|
|||||||||||||||
Rękawice chroniące przed zimnem. Norma informuje o zachowaniu rękawicy ochronnej pod działaniem niskiej temperatury (do -50°C ) poprzez podanie trzech parametrów:
|
Rękawice chroniące przed zagrożeniami termicznymi.RĘKAWICE OCHRONNE. Norma określa wydajność termiczną rękawic ochronnych w sytuacji oddziaływania wysokiej temperatury i/lub ognia. Norma ta, informuje o zachowaniu rękawicy ochronnej pod wpływem działania wysokiej temperatury lub płomieni poprzez sześć parametrów:
|
|||||||||||||||
Rękawice ochronne dla spawaczy. Rękawice spawalnicze są zaliczane do kategorii II środków ochrony indywidualnej i chronią dłoń oraz przeguby pracownika podczas spawania. Norma stanowi połączenie kryteriów dotyczących testów rękawic, zawartych w normach PN-EN 388 oraz PN-EN 407. Zgodnie z EN 388, rękawica spawalnicza musi chronić użytkownika przed czynnikami mechanicznymi, takimi jak np. obtarcia, przecięcia oraz przekłucia. W świetle normy EN 407, rękawice spawalnicze muszę przede wszystkim zapewniać ochronę:
|
Rękawice chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym. Robocze rękawice elektroizolacyjne przeznaczone są do ochrony rąk przed porażeniami prądem elektrycznym do 1kV przy pracach pod napieciem. Jeśli mamy do czynienia z wyższym napięciem, możliwe jest ich stosowanie jedynie jako sprzęt pomocniczy. Wyroby z materiału izolacyjnego wykorzystywane do prac pod napięciem podzielono na 6 klas, które różnią się od siebie właściwościami elektrycznymi. Każdej z tych klas odpowiada konkretna wartość napięcia probierczego. W normie podano wytyczne dotyczące zasad wyboru klasy rękawic w zależności od wartości napięcia nominalnego sieci.
Wyróżnia się pięć kategorii rękawic do prac pod napięciem, w zależności od ich właściwości specjalnych:
|
|||||||||||||||
Rękawice antyelektrostatyczne. Użytkowanie rekawic ma na celu zapobiegnięcie powstawania iskier mogących doprowadzić do powstawania pożaru i wybuchu. Normy tej nie stosuje się w przypadku napięć występujących w sieci. |
Rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i bakteriologicznymi |
|||||||||||||||
Rękawice ochronne chroniące przed ryzykiem, spowodowanym przez drgania (wibracje)
|
Rękawice ochronne chroniące przed promieniowaniem jonizującym i skażeniami promieniotwórczymi. Wymagania oraz metody badania rękawic ochronnych przed promieniowaniem jonizującym oraz skażeniami promieniotwórczymi. Norma dotyczy rękawic oferowanych do ochrony dłoni oraz innych części rąk i ramion. Wymagania według normy są stosowane również do rękawic montowanych na stałe w szczelnych komorach, w których występują skażenia promieniotwórcze. |
Normy i kategorie odzieży roboczej i ochronnej
Większość środków ochrony indywidualnej, podlega europejskiej normie wydajności. Dyrektywa 89/686/EWG dotycząca wymogów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w ramach stosowanych na stanowisku pracy środków ochrony osobistej, wprowadzono podział produktów na trzy podstawowe kategorie bezpieczeństwa. Każda z tych kategorii I,II i III rozróżnia poziom ryzyka na jakie narażony może być pracownik wykonujący powierzoną mu pracę.
Kategorie ochrony odzieży
Kategoria I
Odzież ochronna zabezpieczająca przed minimalnymi zagrożeniami. Do tej kategorii należy odzież ochronna o podstawowej strukturze, a ocena poziomu skuteczności podlega od oceny samego użytkownika. W wypadku wzrostu określonego typu zagrożenia, skutki mogą być łatwo rozpoznane przez pracownika we właściwym czasie.
Do kategorii I zaliczana jest między innymi odzież chroniącą przed:
- zabrudzeniami nieszkodliwymi dla zdrowia, których skutki są łatwo odwracalne,
- powierzchniowymi uszkodzeniami mechanicznymi,
- zagrożeniami połączonymi z czynnikiem gorącym, przy zagrożeniu niewielkiego stopnia,
- czynnikami atmosferycznymi, np. niska/wysoka temperatura, deszcz.
Kategoria II
Odzież chroniąca przed konkretnymi czynnikami, nie będąca środkiem ochrony przed minimalnym zagrożeniem (kat. I), jak również przed zagrożeniem życia lub zdrowia odzież (patrz kat. III).
Do kategorii II zaliczana jest między innymi:
- odzież chroniącą przed przecięciem,
- odzież dla spawaczy,
- odzież dla pracowników narażonych na kontakt z silnymi substancjami chemicznymi,
- odzież ostrzegawcza .
Kategoria III
Wysoce specjalistyczna odzież ochronna o złożonej konstrukcji przeznaczona do ochrony przed zagrożeniem życia lub zdrowia pracownika.
Do kategorii III zaliczana jest między innymi:
- Odzież ochronna chroniąca przed niebezpiecznymi dla zdrowia substancjami i mieszaninami chemicznymi i biologicznymi - specjalistyczne kombinezony przeciwchemiczne, przeciwbiologiczne,
- odzież chroniąca przed promieniowaniem jonizującym,
- odzież chroniąca przed płomieniem, temperaturą powyżej 100°C lub dużymi rozpryskami gorących substancji,
- odzież chroniąca przed niskimi temperaturami – poniżej 50°C,
- odzież przeznaczona do pracy pod wysokimi napięciami prądu elektrycznego,
- odzież chroniąca przed utonięciem - kamizelki ratunkowe,
- odzież chroniąca przed przecięciem przez przenośną pilarkę łańcuchową,
- odzież chroniąca przed strumieniem pod wysokim ciśnieniem,
- odzież chroniąca przed ranami postrzałowymi lub pchnięciem nożem - kamizelki kuloodporne, kamizelki chroniące przed uderzeniem nożem, igłą lub kolcem.
Normy odzieży ochronnej
Odzież ochronna - ochrona przed deszczem. |
Odzież ochronna - zestawy i wyroby odzieżowe chroniące przed zimnem. |
Odzież ochronna - Wyroby odzieżowe chroniące przed chłodem. |
Odzież ochronna do stosowania podczas spawania i w procesach pokrewnych. Norma opisuje metody badań i wymagania dotyczące odzieży ochronnej stosowanej przez osoby wykonujące spawanie ( odzież spawalnicza) i inne czynności pokrewne i o zbliżonym poziomie zagrożeń. Ten typ odzieży ochronnej jest stosowany jako ochrona przed małymi kroplami stopionego metalu, iskrami, chwilowym kontaktem z płomieniem oraz promieniowaniem cieplnym i ultrafioletowym. Gwarantuje również |
Odzież ochronna dla pracowników narażonych na działanie czynników gorących. |
Odzież ostrzegawcza o intensywnej widzialności. |
Odzież chroniąca przed czynnikami biologicznymi. |
Odzież chroniąca przed skażeniami promieniotwórczymi. |
Odzież chroniąca przed ciekłymi środkami chemicznymi. |
Odzież chroniąca przed cząstkami stałymi. |
Odzież chroniąca przed ciekłymi środkami chemicznymi. |
Odzież ochronna chroniąca przed elektrycznością statyczną (rozpraszająca ładunek elektryczny). Odzież antystatyczna jest przeznaczona do stosowania w strefach zagrożonych wybuchem. |
Odzież ochronna przed zagrożeniami termicznymi spowodowanymi łukiem elektrycznym. |
Właściwości ochronne przed działaniem promieniowania UV. Wymagania dotyczące znakowania odzieży, zaprojektowanej w taki sposób, aby chroniła użytkownika przed działaniem ultrafioletowego promieniowania słonecznego. |
Odzież ochronna gazoszczelna chroniąca przed działaniem substancji chemicznych w postaci gazów, par, cieczy i drobnych cząstek stałych typ 1 - odzież zabezpieczająca cały organizm, posiadająca cechy gazoszczelności spełniająca wymagania testu szczelności wg PN-EN 464 typ 2 - odzież zabezpieczająca cały organizm , nie spełniająca wymagań testu szczelności wg PN-EN 464, w której zabezpieczenie przed wnikaniem niebezpiecznych substancji realizowane jest poprzez nadciśnienie wewnątrz kombinezonu. |
Klasy ochrony obuwia roboczego
Podział obuwia ochronnego
Obowiązujące normy dzielą obuwie ochronne wg różnych kryteriów.
Ze względu na konstrukcję można wyróżnić następujące typy obuwia:
- półbuty
- trzewiki
- sandały
- buty do kolan
- buty z przedłużoną cholewką
Ze względu na przeznaczenie obuwie ochronne można podzielić na:
- obuwie chroniące przed czynnikami chemicznymi
- obuwie chroniące przed czynnikami biologicznymi
- obuwie chroniące przed czynnikami mechanicznymi
- obuwie chroniące przed czynnikami termicznymi
- obuwie chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym
- obuwie chroniące przed czynnikami atmosferycznymi
- obuwie antyelektrostatyczne przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem
- obuwie antystatyczne chroniące przed efektem ESD
Ze względu na stopień zagrożeń, przed którymi obuwie przeznaczone dla pracowników powinno chronić został unormowany podział na:
- Obuwie bezpieczne (S - "safety") - posiada właściwości ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 200 J. Wymagania dotyczące obuwia bezpiecznego określa PN-EN ISO 20345 oraz PN-EN ISO 20345:2012
- Obuwie ochronne (P - "protective") - posiada właściwości ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 100 J. Wymagania dotyczące obuwia ochronnego określa PN-EN ISO 20346 oraz PN-EN ISO 20346:2014-08.
- Obuwie zawodowe (O - "occupational") - posiada cechy ochronne przeznaczone do ochrony przed urazami, które mogą wystąpić w czasie wypadku w miejscach pracy. Przeznaczone jest do codziennego użytkowania tam gdzie nie jest wymagana ochrona palców stopy za pomocą podnosków. Wymagania dotyczące obuwia zawodowego określa PN-EN ISO 20347 oraz PN-EN ISO 20347:2012 . Obuwie takie często jest określane jako obuwie robocze bez podnoska.
Normy ochrony oczu i twarzy
EN166
Norma stosowana jest dla wszystkich typów ochron indywidualnych oczu, używanych do ochrony przed zagrożeniami, spotykanymi w przemyśle, laboratoriach itp. Norma nie ma zastosowania w wypadku istnienia specyficznych norm pod warunkiem, że normy te odwołują się do tej normy. Ochrony oczu wyposażone w szkła korekcyjne nie są wyłączone z zakresu stosowania.
Klasa optyczna :
Klasa 1 - nadające się do ciągłych prac. Tolerancja refrakcji (załamania) światła na poziomie +0.06 dioptrii,
Klasa 2 - nadające się do prac okresowych nieciągłych. Tolerancja refrakcji na poziomie +0.12 dioptrii,
Klasa 3 - do prac przygodnych, zakaz ciągłego noszenia. Tolerancja refrakcji +0.12/-0.25 dioptrii.
EN169
Ochrona indywidualna oczu. Filtry spawalnicze i filtry dla technik pokrewnych. Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie.
Norma określa oznaczenia i wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania dla filtrów przeznaczonych do ochrony oczu operatorów spawarek, lutospawarek, łuków elektrycznych oraz urządzeń do cięcia strumieniem plazmy.
W wypadku stosowania osłon z filtrami automatycznymi zastosowanie mają zapisy normy EN379.
EN170
Ochrona indywidualna oczu. Filtry chroniące przed nadfioletem. Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie.
Norma określa sposób oznaczania i identyfikacji oraz wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania filtrów chroniących przed promieniowaniem nadfioletowym. W normie zostały również opisane wskazówki dotyczące wyboru i użytkowania.
EN172
Ochrona indywidualna oczu. Filtry chroniące przed olśnieniem słonecznym, do zastosowań przemysłowych.
Norma określa oznaczenia i współczynniki przepuszczania oraz odpowiednie metody badań filtrów chroniących przed olśnieniem słonecznym. Inne wymagania obowiązujące dla tego typu filtrów są wymienione w EN166.
EN1731
Ochrona indywidualna oczu - Siatkowe ochrony oczu i twarzy.
Norma określa materiały, sposób projektowania, wymagania, metody badań i znakowanie siatkowych ochron indywidualnych oczu i twarzy, służących do ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi.
EN175
Ochrona osobista. Środki ochrony oczu i twarzy stosowane podczas spawania i w procesach pokrewnych.
Norma ustala wymagania dotyczące bezpieczeństwa i metod badań środków ochrony indywidualnej używanych do ochrony oczu i twarzy przed szkodliwym promieniowaniem optycznym i innymi specyficznymi źródłami ryzyka lub zagrożeń, występujących zwykle podczas spawania, cięcia lub w operacjach pokrewnych.
EN14594 (zastępuje EN1835)
Sprzęt ochrony układu oddechowego. Aparaty wężowe sprężonego powietrza o lekkiej konstrukcji wyposażone w hełm lub kaptur. Wymagania, badanie, znakowanie.
W normie podano minimalne wymagania dotyczące aparatów wężowych sprężonego powietrza o lekkiej konstrukcji wyposażonych w hełm lub kaptur, które są przeznaczone do użytkowania w atmosferze zanieczyszczonej gazami i/lub pyłami. Podano zastosowanie takiego sprzętu, oprócz aparatów ucieczkowych, aparatów do nurkowania i aparatów używanych do obróbki strumieniowo-ściernej, na stanowiskach pracy, na których ryzyko uszkodzenia przewodu dostarczającego sprężone powietrze jest niskie i gdzie ruchy użytkownika sprzętu są ograniczone. Opisano badania laboratoryjne umożliwiające ocenę zgodności z wymaganiami
EN379
Ochrona indywidualna oczu. Automatyczne filtry spawalnicze.
Norma określa wymagania dotyczące filtrów spawalniczych, które automatycznie przełączają współczynnik przepuszczania światła na mniejszą wartość, kiedy zapala się łuk spawalniczy (określanych jako filtry spawalnicze o przełączanym stopniu zaciemnienia).
EN61000-6-2
Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) - Część 6-2: Normy ogólne. Odporność w środowiskach przemysłowych.
W normie zostały podane wymagania z zakresu odporności na różne zjawiska zaburzeniowe o charakterze ciągłym lub przejściowym, przewodzone lub promieniowane, oraz wyładowania elektrostatyczne w odniesieniu do urządzeń elektronicznych i elektrycznych przewidzianych do pracy w środowiskach przemysłowych, dla których nie ma odpowiednich norm wyrobów lub norm grup wyrobów.
EN61000-6-3
Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) - Część 6-3: Normy ogólne. Norma emisji w środowiskach mieszkalnych, handlowych i lekko uprze mysłowionych.
W normie zostały podane wymagania dotyczące emisji ze wszystkich urządzeń elektrycznych i elektronicznych pracujących w środowiskach mieszkalnych, handlowych i lekko uprzemysłowionych, a nie uwzględnionych w normach szczegółowych.